Ngày 31/10/2023, UBND xã Ba tổ chức Hội nghị Sơ kết 03 năm (2021-2023) thực hiện Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Về dự hội nghị có đồng chí Lê Duy Thắng - UVBTV – Phó bí thư – Chủ tịch HĐND huyện, đồng chí Đinh Văn Bảo – HUV – Phó chủ tịch UBND huyện, đại diện lãnh đạo các phòng ban chuyên môn huyện, lãnh đạo và cán bộ phụ trách Nông thôn mới 10 xã, thị trấn trên địa bàn huyện.

Đồng chủ trì Hội nghị có các đồng chí A Lăng Đinh – Bí thư Đảng ủy xã – Trưởng ban chỉ đạo và đồng chí Phạm Xuân Vân – phó bí thư – Chủ tịch UBND xã – Trưởng Ban quản lý các Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới.

Phát biểu Khai mạc Hội nghị, đồng chí A Lăng Đinh – Bí thư Đảng ủy xã – Trưởng ban chỉ đạo các Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới đã thông qua đánh giá sơ bộ kết quả đạt được và những khó khăn thuận lợi từ khi phát động đến nay.

Thay mặt hội nghị đồng chí Phạm Kim Thông- Phó chủ tịch UBND xã đã thông qua báo cáo Sơ kết 03 năm (2021-2023) thực hiện Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới trên địa bàn xã Ba giai đoạn 2021-2025

Báo cáo đã nêu bật những kết quả đạt được trong 3 năm(2021-2023) Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới. cụ thể:

Đánh giá kết quả rà soát Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025:

1. Kết quả duy trì tiêu chí xã NTM giai đoạn 2021-2025:

Qua rà soát các tiêu chí theo Quyết định số 2072/QĐ-UBND ngày 09/8/2022 của UBND tỉnh Quảng Nam về việc ban hành Bộ tiêu chí xã NTM giai đoạn 2022-2025 trên địa bàn tỉnh, xã Ba đạt 16/19 tiêu chí. Trong đó 03 tiêu chí chưa đạt, cụ thể là:

- Tiêu chí số 10 về Thu nhập: hiện nay thu nhập xã đạt 42,5 triệu đồng/người/năm, trong bộ tiêu chí yêu cầu thu nhập đạt 47 triệu đồng/người/năm.

- Tiêu chí số 11 về Nghèo đa chiều: hiện nay tỷ lệ hộ nghèo của xã là 20,77%, trong bộ tiêu chí yêu cầu tỷ lệ hộ nghèo là 5%.

- Tiêu chí số 17 về Môi trường và an toàn thực phẩm: chưa đạt chỉ tiêu 17.5 về Nghĩa trang: Trên địa bàn xã Ba có 01 nghĩa trang nhân dân xã có diện tích khoảng 1ha bố trí tại thôn Tống Coói được hình thành tự phát từ lâu, chưa được xây dựng các hạng mục của nghĩa trang theo quy định. Theo Quy hoạch chung (tỷ lệ 1/10.000) đô thị Sông Vàng và Đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Ba, nghĩa trang nhân dân xã Ba được quy hoạch tại thôn Đhami với quy mô diện tích 6ha, tổng vốn kế hoạch xây dựng dự kiến là 15 tỷ đồng đã kiến nghị đề xuất huyện đưa vào kế hoạch đầu tư giai đoạn 2023-2025.

2. Kết quả thực hiện xây dựng xã NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025:

Qua rà soát các tiêu chí theo Quyết định số 2333/QĐ-UBND ngày 08/9/2022 của UBND tỉnh Quảng Nam về việc ban hành Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao giai đoạn 2022-2025 trên địa bàn tỉnh, xã Ba đạt 12/19 tiêu chí, cụ thể:

-  Các tiêu chí đã đạt (12 tiêu chí) gồm: Tiêu chí số 1 về Quy hoạch, Tiêu chí số 2 về Giao thông; Tiêu chí số 3 về Thủy lợi và phòng chống thiên tai; Tiêu chí số 4 về Điện; Tiêu chí số 5 về Giáo dục; Tiêu chí số 6 về Văn hóa; tiêu chí số 7 về Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn;Tiêu chí số 8 về Thông tin và truyền thông; Tiêu chí số 9 về Nhà ở dân cư; Tiêu chí số 15 về Hành chính công; Tiêu chí số 16 về Tiếp cận pháp luật, Tiêu chí số 19 về Quốc phòng và an ninh.

- Các tiêu chí chưa đạt (07 tiêu chí) gồm: Tiêu chí số 10 về Thu nhập (42,5/ 56 triệu đồng/người/năm), Tiêu chí số 11 về Nghèo đa chiều (20,77%/ 3%), Tiêu chí số 12 về Lao động, Tiêu chí số 13 về Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn (chưa đạt chỉ tiêu 13.1 về Hợp tác xã, chỉ tiêu 13.3 về mô hình kinh tế ứng dụng công nghệ cao, chỉ tiêu 13.6 về Vùng nguyên liệu tập trung đối với nông sản chủ lực của xã được cấp mã vùng), Tiêu chí số 14 về Y tế, Tiêu chí số 17 về Môi trường (chưa đạt chỉ tiêu 17.9 về nghĩa trang), Tiêu chí số 18 về Chất lượng môi trường sống.

3. Kết quả xây dựng xã NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025:

Sau khi rà soát đánh giá các nội dung theo Quyết định số 2429/QĐ-UBND ngày 16/9/2022 của UBND tỉnh Quảng Nam về Quy định xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2022-2025 thực hiện trên địa bàn tỉnh, đến nay xã Ba đã đạt 01/4 nội dung, cụ thể:

- Nội dung đã đạt: nội dung số 3 về mô hình thôn thông minh.

- Các nội dung chưa đạt gồm: Nội dung số 1 về xã Đạt chuẩn xã NTM nâng cao giai đoạn 2022-2025; nội dung số 2 về Thu nhập bình quân đầu người của xã (42,5/ 61,6 triệu đồng/người/năm); nội dung số 4 về nội dung kiểu mẫu nổi trội nhất trong các lĩnh vực sau: Sản xuất, giáo dục, văn hóa, cảnh quan, môi trường, an ninh trật tự, chuyển đổi số, giao thông, y tế, du lịch, ngành nghề nông thôn.

4. Về xây dựng thôn NTM kiểu mẫu:

Năm 2020, trên địa bàn xã có 02 thôn đã được huyện công nhận khu dân cư NTM kiểu mẫu (thôn Quyết Thắng, thôn Ban Mai); 01 thôn được công nhận đạt chuẩn thôn NTM (thôn Đông Sơn).

Qua rà soát đánh giá các tiêu chí theo Bộ tiêu chí Thôn nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025, thôn Ban Mai đã đạt được 06/10 tiêu chí; thôn Quyết Thắng đã đạt được 09/10 tiêu chí; Thôn Đông Sơn đã đạt 06/10 tiêu chí, thôn Tống Coói đã đạt 06/10 tiêu chí; thôn Đha Mi đạt 04/10 tiêu chí. UBND xã đã xây dựng Kế hoạch thực hiện thôn NTM kiểu mẫu đối với thôn Đha Mi và Tống Coói giai đoạn 2022-2025 để trình huyện thẩm định, phê duyệt làm cơ sở thực hiện. Phấn đấu đến cuối năm 2025, thôn Tống Coói và thôn Đha Mi đạt chuẩn thôn nông thôn mới kiểu mẫu.

5. Công tác huy động, lồng ghép nguồn lực:

Chỉ đạo, tăng cường thực hiện  huy động và lồng ghép có hiệu quả các chính sách, chương trình, dự án trên địa bàn xã để thực hiện các Chương trình trong đó tập trung ưu tiên để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu ở nông thôn, nhất là hạ tầng ở thôn, xóm gắn với việc chỉnh trang, xây dựng thôn nông thôn mới kiểu mẫu, các tiêu chí gần hoàn thành và cho các thôn, các nhóm hộ nghèo có tâm huyết làm ăn, nhân rộng các mô hình kinh tế có hiệu quả nâng cao thu nhập vươn lên thoát nghèo bền vững.

Tổng nguồn vốn huy động đầu tư, hỗ trợ thực hiện Chương trình NTM trên địa bàn xã giai đoạn 2021 - 2023 là 8.045.610.000 đồng.

Trong đó:

- Vốn ngân sách Nhà nước:                    7.760.319.000 đồng;

+ Vốn chương trình NTM:                     2.646.875.000 đồng;

+ Vốn Chương trình giảm nghèo:          1.160.250.000 đồng;

+ Vốn lồng ghép các CT, dự án khác:   3.953.194.000 đồng;

- Nguồn vốn huy động khác:             285.300.000 đồng là vốn đóng góp cộng đồng dân cư thông qua hiến đất, ngày công lao động, vật tư...để thực hiện Chương trình xây dựng NTM.

- Nợ đọng trong xây dựng cơ bản: 335.232.000 đồng. Trong đó:

+ Ngân sách tỉnh: 30.000.000 đồng;

+ Ngân sách huyện: 150.000.000 đồng;

+ Ngân sách xã và đối ứng của nhân dân: 155.232.000 đồng.

Những thuận lợi, khó khăn, hạn chế, nguyên nhân khách quan, chủ quan và bài học kinh nghiệm

1. Thuận lợi:

- Luôn nhận được sự quan tâm lãnh, chỉ đạo của Huyện ủy, HĐND, UBND huyện và sự phối hợp của các phòng, ban chuyên môn huyện trong thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM trên địa bàn xã.

- Sự thống nhất, đồng lòng của toàn Đảng bộ cùng với sự quyết tâm nỗ lực của các ngành Đoàn thể và toàn thể nhân dân trên địa bàn xã trong phong trào xây dựng nông thôn mới.

- Cơ sở hạ tầng được quan tâm đầu tư tương đối đồng bộ; kinh tế nông nghiệp được chú trọng đầu tư hỗ trợ từ nhiều nguồn vốn, tạo điều kiện cho phát triển nông nghiệp và giao thương hàng hóa nông lâm sản của xã với các vùng kinh tế khác.

- Lực lượng lao động dồi dào, nguồn tài nguyên còn phong phú chưa khai thác hết tiềm năng.

2. Khó khăn, hạn chế:

- Quy mô kinh tế còn nhỏ, năng suất, chất lượng và tỷ suất hàng hoá thấp, cơ cấu sản xuất nông nghiệp chuyển dịch còn chậm, tiềm năng kinh tế chưa khai thác đúng mức; công tác ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất còn hạn chế. Hệ thống hạ tầng kinh tế - kỹ thuật nông thôn đầu tư thiếu và chưa đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu sản xuất và phục vụ đời sống sinh hoạt của nhân dân.

- Kết quả thực hiện các tiêu chí nông thôn mới và thu nhập của người dân còn thấp, kết quả giảm nghèo tương đối nhanh nhưng chưa thật sự bền vững, khả năng tái nghèo cao, hộ nghèo phát sinh lớn, tỷ lệ hộ nghèo năm 2021 là 8,06%, năm 2022 chiếm 20,77% (theo chuẩn nghèo đa chiều mới).

- Công tác lập, triển khai thực hiện quy hoạch giai đoạn 2021-2025 còn chậm, ảnh hưởng đến kêu gọi đầu tư các dự án vào địa bàn xã, chưa khai thác được tiêm năng lợi thế về đất đai.

- Công tác đào tạo nghề, chất lượng lao động thấp, giải quyết việc làm sau học nghề còn nhiều khó khăn, bất cập.

- Một số chính sách, dự án hỗ trợ đầu tư còn dàn trải, còn mang tính bình quân, mức hỗ trợ thấp, hiệu quả chưa cao. Khả năng huy động, lồng ghép nguồn lực còn hạn chế, đặc biệt nguồn nội lực trong dân chưa được khai thác.

3. Nguyên nhân khách quan:

- Xuất phát điểm kinh tế thấp, điều kiện tự nhiên không thuận lợi, thiên tai, dịch bệnh thường xuyên xảy ra. Kết cấu hạ tầng kỹ thuật phục vụ sản xuất, đời sống nhân dân vẫn còn nhiều bất cập.

- Thời tiết diễn biến phức tạp, cực đoan ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp trên địa bàn; hiệu quả sản xuất trên một diện tích đất còn thấp; thu nhập người dân tăng không đáng kể.

- Nguồn lực đầu tư từ các chương trình dự án thấp, nguồn lực phân bổ phân tán. Bộ tiêu chí xây dựng NTM, chuẩn hộ nghèo giai đoạn 2021-2025 cao, một số tiêu chí NTM chưa sát với các địa phương miền núi.

- Tuy kết cấu hạ tầng đã được đầu tư nhưng hiện nay đã xuống cấp chưa được duy tu bảo dưỡng như: đường GTNT, quốc lộ 14G,...nguồn vốn đầu tư cho xây dựng nông thôn chưa đáp ứng nhu cầu, nguồn nội lực còn hạn hẹp, khó huy động.

- Một số tiêu chí nông thôn mới khó thực hiện đạt (tiêu chí 10, 11); việc xây dựng Thôn dân cư nông thôn mới kiểu mẫu còn nhiều khó khăn do việc hình thành dân cư tự phát từ lâu, bộ mặt nông thôn mới chưa tạo được điểm nhấn.

- Cơ chế về đất đai khó thực hiện, nguồn lực từ đất chưa được giải phóng, kiềm chế sự phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp kết hợp với du lịch.

4. Nguyên nhân chủ quan:

- Công tác tuyên truyền còn chưa đa đạng về hình thức, nội dung; chưa thật sự có chiều sâu. Nhận thức của bộ phận cán bộ, người dân về chương trình vẫn còn nhiều hạn chế còn nặng tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ đầu tư của chương trình.

. - Bộ máy chỉ đạo, quản lý điều hành, giúp việc chủ yếu là kiêm nhiệm. Công tác phối hợp giữa các ngành thiếu chặt chẽ và đồng bộ.

- Việc tìm giải pháp để chuyển đổi mô hình tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu lao động còn lúng túng, hiệu quả chưa cao. Việc xúc tiến, thu hút đầu tư liên doanh liên kết trong sản xuất nông nghiệp còn nhiều hạn chế.

- Tỷ lệ hộ nghèo cao (áp dụng chuẩn nghèo mới theo phương pháp tiếp cận đa chiều);  đa số hộ nghèo thiếu tư liệu sản xuất như đất đai, vốn, nhân lực; lao động trong các hộ nghèo ít tham gia các lớp học nghề, do đó trình độ sản xuất, kinh doanh hạn chế, thiếu kiến thức, ít ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chưa chú trọng đến việc đầu tư thâm canh, tăng năng suất nên hướng dẫn sản xuất gặp khó khăn. Đối tượng được hỗ trợ từ các nguồn vốn là hộ nghèo nhưng đối tượng này phần lớn không có đất sản xuất, thiếu lao động, không chịu khó làm ăn.

5. Bài học kinh nghiệm:

- Thứ nhất: Thực hiện các chương trình phải có sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, sâu sát năng động sáng tạo của cấp ủy, chính quyền và sự vào cuộc đồng bộ, tích cực của cả hệ thống chính trị, nhất là sự chỉ đạo quyết liệt của người đứng đầu là yếu tố quan trọng then chốt mang tính quyết định đến sự thành công hiệu quả và tính bền vững của Chương trình. Trong chỉ đạo, điều hành, tổ chức triển khai thực hiện cần xây dựng đề án, kế hoạch cụ thể và phân công rõ trách nhiệm cho từng ngành. Đồng thời phải có sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng sẽ tạo ra sức mạnh tổng hợp.

- Thứ hai: Phải thực hiện tốt công tác tuyên truyền một cách thường xuyên sâu rộng để cả hệ thống chính trị và nhân dân nhận thức đúng về xây dựng nông thôn mới vì đây là chương trình triển kinh tế - xã hội tổng thể, toàn diện, lâu dài trong nông thôn, không phải là một dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; Phải làm cho người dân, cộng đồng dân cư xác định rõ họ là chủ thể, có trách nhiệm phát huy nội lực là chính và tính gương mẫu, tự lực, tự cường của cán bộ, đảng viên thì công cuộc xây dựng NTM và giảm nghèo mới thành công và bền vững.

-  Thứ ba: Xây dựng nông thôn mới phải có cách làm chủ động, sáng tạo, phù hợp với điều kiện và đặc điểm của địa phương tránh rập khuôn, máy móc. Mỗi thôn phải căn cứ vào đặc điểm, lợi thế và nhu cầu thiết thực của người dân, cộng đồng để lựa chọn nội dung nào làm trước, nội dung nào làm sau, mức độ đến đâu cho phù hợp để tập trung ưu tiên đầu tư tạo ra mô hình điểm làm cơ sở rút kinh nghiệm và nhân rộng, tạo ra sự lan tỏa trên địa bàn.

- Thứ tư: Phải đa dạng hóa việc huy động nguồn lực để xây dựng nông thôn mới theo phương châm "Huy động nguồn lực từ cộng đồng là quyết định, sự tham gia của doanh nghiệp và xã hội là quan trọng, sự hỗ trợ từ ngân sách nhà nước là cần thiết”. Việc huy động và sử dụng các nguồn lực trong xây dựng nông thôn mới phải đảm bảo thật sự dân chủ, người dân được tham gia bàn bạc, quyết định và có sự giám sát của cộng đồng dân cư để đảm bảo công khai, minh bạch.

- Thứ năm, Trong chỉ đạo, triển khai thực hiện xây dựng nông thôn mới phải xác định là một quá trình lâu dài, không được chủ quan, nóng vội, chạy theo thành tích, nhưng phải hết sức tích cực, quyết liệt, vừa làm vừa rút kinh nghiệm hoàn thiện. Cần kịp thời khen thưởng, biểu dương những cá nhân, tổ chức tích cực tham gia đóng góp xây dựng nông thôn mới và cần tăng cường kiểm tra, giám sát để có chỉ đạo, uốn nắn kịp thời.

Phương hướng xây dựng xã đạt cuẩn nông thôn mới nâng cao. UBND xã đã xây dựng Kế hoạch phân kỳ theo lộ trình phấn đấu đến năm 2025 đạt chuẩn như sau:

- Về xã đạt chuẩn NTM nâng cao: Kế hoạch thực hiện giai đoạn 2023-2025: Phấn đấu đến cuối năm 2023 đạt thêm tiêu chí số 14, nâng tổng số tiêu chí đạt là 13/19 tiêu chí;  năm 2024 đạt thêm 3 tiêu chí (12,13,18) nâng tổng số tiêu chí đạt 16/19 tiêu chí; năm 2025 đạt thêm 3 tiêu chí (10,11,17), nâng tổng số tiêu chí đạt 19/19 tiêu chí.

- Về xã đạt chuẩn NTMKM: Phấn đấu đến năm 2025 xã Ba đạt nội dung số 1 về xã đạt chuẩn NTM nâng cao.

- Về thôn đạt chuẩn NTMKM: Duy trì, nâng chuẩn các tiêu chí đối với 03 thôn đã được huyện công nhận là “khu dân cư NTM kiểu mẫu”, “thôn NTM” đạt chuẩn “thôn NTM kiểu mẫu” theo Bộ tiêu chí 2022-2025. Phấn đấu đến cuối năm 2025, thôn Tống Cóoi và thôn Đha Mi đạt chuẩn “thôn NTM kiểu mẫu” .

- Phát biểu tại hội nghị đồng chí Đinh Văn Bảo – HUV – Phó chủ tịch UBND huyện đánh giá cao kết quả đạt được của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã trong việc đoàn kết, chung sức xây dựng Nông thôn mới trên địa bàn xã trong thời gian qua. Đồng thời chỉ ra những thuận lợi, khó khăn, tồn tại, hạn chế và định hướng một số nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.

- Hội nghị cũng đã tuyên dương khen thưởng cho 4 tập thể và 8 cá nhân có thành tích xuất sắt trong 03 năm (2021-2023) thực hiện Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn.